Η εκδίκαση ξεκίνησε τον Φλεβάρη του 2022. Αφορούσε σε καταγγελίες βιασμών τεσσάρων ατόμων -εκ των οποίων τα τρία ήταν ανήλικα όταν τελέστηκε το έγκλημα- εις βάρος του πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Τα θύματα μετανάστες, φτωχοί, μικροί. Ο θύτης πανίσχυρος, καταξιωμένος, μεγάλος. Η δίκη χαρακτηρίστηκε εμβληματική.
Η αλήθεια είναι ότι από τον τίτλο λείπει μια προσφώνηση και ένα επίθετο. Δεν γράφονται, αλλά τα σκέφτηκα -δυνατά-, μόλις είδα τη φωτογραφία. Ο Δημήτρης Λιγνάδης κοιτά την Μαρία Γαλάτη που τον φωτογραφίζει. Την ξέρει. Μας ξέρει. Για αυτό κοιτάει έτσι, για αυτό και η αυτοματοποιημένη σκέψη μου.
Βλέπετε έχουμε γνωριστεί. Καλά. Ήμασταν εκεί τον Ιούλιο του 2022 που ο καταδικασμένος, πρωτόδικα σε κάθειρξη 12 ετών για βιασμούς δύο ανήλικων αγοριών το 2015, έφυγε κύριος για το σπίτι του. Αφέθηκε ελεύθερος, μέχρι το εφετείο.
Μέχρι και την Παρασκευή 21 Μαρτίου -δηλαδή- που μετά την πρώτη αναβολή στις 9 Σεπτέμβρη του 2024, πήρε και δεύτερη αναβολή. Και άλλες μέρες μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 2025, που θα ξεκινήσει από την αρχή η εκδίκαση μιας βαθιά σκοτεινής υπόθεσης.
Μιας ιστορίας που ξεκίνησε όταν ο Νίκος Σ. εμπιστεύτηκε την Ναταλί Χατζηαντωνίου και της διηγήθηκε το δικό του βίωμα. Ένα βίωμα που τον άκουσα να το επαναλαμβάνει στην αίθουσα της Λουκάρεως, στις 3 Ιουνίου του 2022 που ολοκληρώθηκε η κατάθεσή του για τον βιασμό του από τον Δημήτρη Λιγνάδη. Και διάλεξα πλευρά.
Μαζί με τους υπόλοιπους λιγοστούς συναδέλφους, δεν χάσαμε δικάσιμο και ελπίσαμε στη δικαίωση. Είχαμε λόγο; Ναι και ήταν ολοκάθαρος.
Το πανό έγραφε ΔΙΚΑΙΩΣΗ. Το έφτιαξαν το προηγούμενο βράδυ ο Μιχάλης με την Αιμιλία. Ο γιος μου και η φίλη του, που μόλις είχαν τελειώσει την πρώτη γυμνάσιου. Όσο έβαφαν τους εξηγούσα τη σημασία της απόφασης της επόμενης ημέρας. Μιας προαναγγελθείσας απόφασης, που μια ολόκληρη κοινωνία πίστεψε ότι θα ήταν διαφορετική. Και διαψεύστηκε.
Το είχα βάλει στην τσάντα μου. Και μετά από ένα άυπνο βράδυ, πήγα για τελευταία φορά στη Λουκάρεως. Ήμασταν όλοι εκεί. Είχαμε γράψει το κείμενο που θα συνόδευε το πανό των παιδιών. Σίγουροι; Ναι, σίγουροι. Είχαμε παραστεί στην ακροαματική διαδικασία, είχαμε ακούσει την πρόταση του εισαγγελέα. Πρώτα και πάνω από όλα είχαμε ακούσει, είχαμε μιλήσει με τα θύματα. Ξέραμε. Και εμείς και όλοι. Κυρίως όσοι κάθονταν στην έδρα.
Η εκδίκαση ξεκίνησε τον Φλεβάρη του 2022. Αφορούσε σε καταγγελίες βιασμών τεσσάρων ατόμων -εκ των οποίων τα τρία ήταν ανήλικα όταν τελέστηκε το έγκλημα- εις βάρος του πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Τα θύματα μετανάστες, φτωχοί, μικροί. Ο θύτης πανίσχυρος, καταξιωμένος, μεγάλος. Η δίκη χαρακτηρίστηκε εμβληματική.
Εκείνο το διάστημα στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας, οι άνθρωποι που ανταμώσαμε, δεθήκαμε με τρόπο συνταρακτικό. Δεν ήταν απλά η κάλυψη μιας δίκης. Αυτό έπαψε να ισχύει από την πρώτη φορά που ακούσαμε τα θύματα να καταθέτουν. Και επισφραγίστηκε παρακολουθώντας τις μεθόδους της υπεράσπισης και την ανοχή της έδρας σε αυτές.
Εκείνο το διάστημα, η δική μου -τουλάχιστον- ζωή άλλαξε για πάντα. Ως άνθρωπος σχηματίστηκα από την αρχή, ως επαγγελματίας κυνηγήθηκα ανελέητα. Φοβήθηκα; Ναι. Θύμωσα; Απίστευτα. Λυπήθηκα; Τρομερά. Διάλεξα πλευρά; Σαφώς. Και θα διάλεγα την ίδια χίλιες φορές ακόμα, με την ίδια ορμή. Και την ίδια συγκίνηση.
Οι καταγγέλλοντες βασανίστηκαν. Τους ζητήθηκε στις ολοήμερες εξετάσεις να περιγράψουν ξανά και ξανά τις τραυματικές εμπειρίες τους. Δέχτηκαν κατάφωρες προσβολές της προσωπικότητάς τους, είδαν όλα τα προσωπικά τους δεδομένα τρόπαια στα συστημικά Μέσα ως αποδείξεις αναξιοπιστίας.
Σε αυτή τη δίκη, τα θύματα έφταιγαν. Τα θύματα δικάζονταν για τις επιλογές τους. Τα θύματα επανατραυματίστηκαν βίαια. Λύγισαν; Όχι.
Αλλά κανείς μας δεν τολμούσε να το πιστέψει. Ο Δημήτρης Λιγνάδης, με τις ψήφους τριών ενόρκων και μιας δικαστού, κρίθηκε ένοχος για τους βιασμούς εις βάρος δύο ανηλίκων. Και αποφασίστηκε να δοθεί ανασταλτικός χαρακτήρας στην έκτιση της ποινής μέχρι το εφετείο. Σε όλες τις ψηφοφορίες η πρόεδρος της έδρας Παναγιώτα Γιούπη, ήταν υπέρ της ευνοϊκότερης δυνατής μεταχείρισης.
Από τη στιγμή του ακούσματος και μετά θυμάμαι μόνο την Μαρία να ουρλιάζει, την Μαρία που δεν γνώριζα πριν τη δίκη, και που λίγες μέρες πριν είχε μοιραστεί μαζί μου το νέο της εγκυμοσύνης της. Θυμάμαι να προσπαθώ να την τραβήξω από το πλήθος, θυμάμαι τις κάμερες απ’ έξω να περιμένουν τον συνήγορο να κάνει πανηγυρικές δηλώσεις. Και θυμάμαι μετά σπίτι, να μην έχω τι να πω στα παιδιά πώς να περιγράψω ότι ο καταδικασμένος πρωτόδικα κακοποιητής παιδιών έφυγε κύριος από το δικαστήριο. Να ξέρω και ας μην ήταν ακόμα τόσο ορατό όσο σήμερα, ότι το κράτος θα βυθίζεται σε όλο και βαθύτερο σκοτάδι.
Και μετά ήρθε αυτό. Το μεγαλείο του λεγόμενου κοινού περί δικαίου αίσθημα. Κάθε θέατρο, κάθε γειτονιά, κάθε συναυλία αποφάσισε. «Βιαστής είναι». Και από τότε ο Δημήτρης Λιγνάδης βρίσκεται στη φυλακή του. Αυτή που η κοινωνία όρισε.
Όσο για τα θύματα; Είμαστε πάντα κοντά, συνήθως σε απόσταση αναπνοής, σε αγκαλιές και συζητήσεις. Μέσα στον κόσμο που τα στηρίζει, μέσα στην αμοιβαία αγάπη, εκτίμηση και σεβασμό που μας ενώνει. Για πάντα.
Το πανό περιμένει. Εμείς περιμένουμε. Το εφετείο. Ξανά. Η έδρα ενέκρινε την αναβολή της δίκης και η νέα ημερομηνία είναι στις 10 Νοεμβρίου 2025. Η πλευρά του Δημήτρη Λιγνάδη, ζήτησε διακοπή. Ο νέος συνήγορός του Χρήστος Μαυρομάτης δήλωσε: «Για να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τη δίκη, ζητάμε διακοπή. Κατανοείτε ότι δεν μπορεί ο υπερασπιστής μέσα σε 2-3 μέρες να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει μια τέτοια δίκη. Θέλει χρόνο η υπεράσπιση να προετοιμαστεί . Δεν είναι ότι προσπαθώ να αποφύγω κάτι. Καταλαβαίνετε, αναλάβαμε πολύ άμεσα»
3 Ιουνίου 2022
«Το ποτήρι θα το πιείτε μέχρι τον πάτο σήμερα». Αλέξης Κούγιας, αφού ανακοίνωσε στο δικαστήριο ότι θα έχει απεριόριστο χρόνο στη διάθεσή του για την εξέταση του Νίκου Σ.
«Πόσες φορές θα απαντήσω για την κακοποίησή μου;» Νίκος Σ. για τον τρόπο εξέτασής του από τον Κούγια.
8 Ιουνίου 2022
Επανάληψη της αποδόμησης του μάρτυρα. Επανάληψη μοιράσματος φωτογραφιών και ποστ. Ξεκινάει η αποδόμηση του επόμενου. Ο Κούγιας μήνυσε τον Νίκο Σ. για ψευδή κατάθεση.
«Παιδιά με χνούδι ακόμα στο πρόσωπο, 11-12 χρόνων, ερχόντουσαν μαζί του και κάθονταν ώρες ατελείωτες στις πρόβες. Ασυνόδευτα». Ο Κούγιας. Λίγο πριν με είχε ρωτήσει γιατί τον αποκάλεσα χυδαίο, στο ρεπορτάζ μου. Λίγο μετά προσπαθώντας να πλήξει την αξιοπιστία του μάρτυρα τον ρώτησε αν είχε βιαστεί όσο ήταν εσώκλειστος σε σχολείο. «Όχι» του απάντησε. «Είχαν βιάσει κι είχαν σκοτώσει τη διπλανή μου. Και το ξέρετε. Ήσασταν δικηγόρος του θύτη».
20 Ιουνίου 2022
Στο εφετείο ο Κούγιας παίζει πάλι όλα τα γνωστά χαρτιά του, σκευωροί και παραπλανητικά στοιχεία
«Μιλάμε για ψαγμένα παιδιά, που είχαν φύγει από το σπίτι τους, όχι αγαθά». Αλέξης Κούγιας για τα ανήλικα θύματα. Χαμογελάω ειρωνικά.
«Γιατί γελάτε, πώς σας λένε;» μου λέει την ώρα που αγορεύει αδιάκοπα.
Του απαντώ και γυρίζει προς την έδρα λέγοντας: «Βλέπετε ποιοι είναι εδώ κάθε μέρα, αντί για τα θύματα».
Κοιτάω τον Δημήτρη Λιγνάδη που γελάει ειρωνικά, κάθε φορά που στα αναγνωστέα στοιχεία που διαβάζονται από την έδρα υπάρχουν μαρτυρίες, που μπορούν να σε κάνουν να κλάψεις μέχρι να πεθάνεις.
Κανείς δεν του λέει, «γιατί γελάτε».
Ο Γιάννης Λιγνάδης υπερασπιζόμενος τον αδελφό του απαντά στο ερώτημα του συνηγόρου του.
«Που έχει διδάξει από πότε»;
Γ.Λ: Στο Εθνικό από το ’86.
Κούγιας: «40 παιδιά τον χρόνο λοιπόν, επί 36 χρόνια περίπου 1500 παιδιά. Ένας είπε το παραμικρό»;
Σκέφτομαι τα εκατοντάδες παιδιά στο Αρσάκειο. Κανένας δεν είπε το παραμικρό.
27 Ιουνίου 2022
Η απολογία του Δημήτρη Λιγνάδη ξεκίνησε στις 10 το πρωί. Πρόεδρος και εισαγγελέας δείχνουν ότι η απολογία θα κρατήσει όσο χρειάζεται. Η στάση του κατηγορούμενου είναι η αναμενόμενη. Ένα κύκλωμα (τα θύματα, οι συμπαραστάτες τους, οι δημοσιογράφοι) όλοι εναντίον του. Τα θύματα ακούν σήμερα -πάλι- ότι επινόησαν τα πάντα. Για προβολή. Τα θύματα που βιάστηκαν, λένε ότι βιάστηκαν για προβολή. Για likes. Ναι, το είπε.
29 Ιουνίου 2022
Προσπαθούσα να συγκεντρωθώ να γράψω δυο λέξεις για την ουσία της πρότασης του εισαγγελέα Κωνσταντίνου Κούντρια. Δεν μπορούσα. Τα δάκρυα ποτάμι. Κολυμπούσα μέσα τους. Ευχόμουν όλα τα θύματα, τα δεκάδες θύματα, να κοιμηθούν λίγο καλύτερα εκείνο το βράδυ. Και ποτέ ξανά να μην χρειαστεί να ακούσω, να ακούσουμε, ιστορίες όπως αυτές. Να μην ξανασυμβούν.
Ένα κομμάτι της πρότασης: «Τα θύματα του βιασμού δεν έχουν φύλο, καταγωγή και στάτους κοινωνικό. Η αξιοπιστία δεν συναρτάται από την ηλικία και την επαγγελματική δραστηριότητα του μηνυτή. Θύμα βιασμού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε, άντρας ή γυναίκα, και ότι ο κατηγορούμενος ήταν αναγνωρίσιμος δεν αναιρεί τη διάπραξη των εγκλημάτων και μάλιστα σε βάρος ανηλίκων. Τα συγκεκριμένα θύματα, λόγω και της ανηλικότητάς τους, της καταγωγής και της οικογενειακής τους κατάστασης, ήταν ο εύκολος στόχος τού κατηγορούμενου, καθώς διασφάλιζε τη σιγουριά της εχεμύθειας, ότι δεν θα αποκάλυπταν τι συνέβη».
13 Ιουλίου 2022
Ολοκληρώθηκε η δίκη του Δημήτρη Λιγνάδη, στην Αίθουσα 3 του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αθηνών. Ύστερα από μια δικαστική διαδικασία πέντε μηνών και 31 δικασίμων, ο τέως καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κρίθηκε ένοχος για δύο βιασμούς σε βάρος ανήλικων αγοριών από τους τέσσερις για τους οποίους κατηγορούνταν συνολικά. Το δικαστήριο του επέβαλε ποινή κάθειρξης 12 ετών για τον βιασμό δύο ανήλικων αγοριών χωρίς να του αναγνωρίσει κανένα ελαφρυντικό -ούτε αυτό του σύννομου βίου αλλά ούτε και της καλής συμπεριφοράς μετά το αδίκημα. Παρόλα αυτά, αποφάσισε να δώσει ανασταλτικό χαρακτήρα στην έφεσή του και να τον αφήσει ελεύθερο μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεσή του σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο Αθηνών.
22 Ιουλίου 2022
Το όνομα Βασιλική Χαλβά. Το όνομά της να μην ξεχαστεί ποτέ. Η εισαγγελέας άσκησε έφεση κατά της αθωωτικής απόφασης για τον Α. και για την επανεξέταση των χαμηλών ποινών για τους δύο βιασμούς που κρίθηκε ένοχος.
Την πρώτη αναβολή στις 9 Σεπτεμβρίου 2023
«Είναι επικίνδυνο να θέλουμε να βάλουμε κάποιον φυλακή για βιασμό, επειδή τον αντιπαθούμε». Η… χαριτωμένη δήλωση του καταδικασμένου πρωτόδικα σε 12 χρόνια κάθειρξης Δημήτρη Λιγνάδη για τους βιασμούς δύο αγοριών, δεν είναι τυχαία. Ήταν η γραμμή υπεράσπισης του συνηγόρου του Αλέξη Κούγια. Η δίκη που θα ξεκινούσε εκείνη τη μέρα από την αρχή σε δεύτερο βαθμό, έχει ιδιαίτερη και βαρύνουσα σημασία.
Καθώς λίγες ημέρες μετά την πρωτόδικη απόφαση, τον Ιούλιο του 2022, η αρμόδια εισαγγελέας, Βασιλική Χαλβά, άσκησε έφεση κρίνοντας πως έπρεπε να επιβληθεί μεγαλύτερη ποινή, αλλά και να εξεταστεί και πάλι η αθωωτική απόφαση για την τρίτη κατηγορία βιασμού σε βάρος ανηλίκου.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης δεν δικάζεται λόγω φθόνου και αντιπάθειας. Δικάζεται -και καταδικάστηκε πρωτόδικα- για βιασμούς ανηλίκων. Που τις ιστορίες τους, τις ιστορίες των θυμάτων του, ακούσαμε στην εκδίκαση της υπόθεσης εκείνο το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι του 22 που η κοινωνία του έδωσε τον τίτλο: «Βιαστής είναι».
Εδώ θα είμαστε. Θα παρακολουθούμε και θα καταγράφουμε.
Φωτογραφία: Μαρία Γαλάτη
Διαβάστε επίσης
