Όταν είσαι σε συναυλία αυτού του ανθρώπου είσαι εκεί ψυχή, μυαλό και σώμα. Είσαι εκεί και δε θες να χάσεις τίποτα, δε θες να σου ξεφύγει ούτε ένα τσικ πραγματικότητας.
Ξεκινάω να γράψω με λευκό μπλοκάκι. Σπάνιο να μην έχω ούτε τον τίτλο, ούτε ιδέες για τη δομή του κειμένου που έχω αποφασίσει. Σπάνιο να ξέρω το θέμα μου και να μην του έχω δώσει μορφή, περίγραμμα μέρες πριν στο μυαλό μου. Συνήθως, όταν πιάνω χαρτί ή όταν ξεκινάω να πληκτρολογώ δεν έχω άλλο απ’ το να κάνω την τελική κίνηση, εκείνη του γενειοφόρου παππούλη της Βίβλου ή του γερο-Τζεπέτο: ένα φύσημα που θα βάλει τις λέξεις στη σωστή σειρά, που θα εγκαταστήσει στο κείμενο την ψυχή του.
Παρασκευή βράδυ έπαιζε ο Φοίβος στη μουσική σκηνή «Ανδρομέδα» στο Αγρίνιο. Όλη τη μέρα στην ορεινή Λευκάδα, σε ένα χωράφι ανάμεσα σε πουρνάρια, ελιές, ασφάκες και σπάρτα ψιθύριζα στίχους, μελωδίες του. Έφτασα εκεί από έναν κακοτράχαλο χωματόδρομο, δίχως κτίσμα σε ακτίνα χιλιομέτρων αλλά η Σταδίου, η Σίνα, η Μπενάκη, η Σκουφά ήταν πιο κοντά μου. Το αλυσοπρίονο δούλευε στα χέρια μου, το κασάρι θέριζε το λόγγο μα εγώ υποσχόμουν ότι τα ύστερα του κόσμου θα ζήσουμ’ αγκαλιά.
Στα μισά της βραδιάς μου ήρθε μήνυμα στο κινητό «αχ γράφει, στο μυαλό του». Έτσι θα ‘ταν. Υπό κανονικές συνθήκες, έτσι γίνεται. Εκεί που συμβαίνει το όμορφο, ενώ μιλάω, τραγουδάω, φιλάω, κλαίω, ταυτόχρονα στήνω κόσμους, ορθώνω πόλεις, αχνοσκιτσάρω χαρακτήρες. Υπό κανονικές συνθήκες Παρασκευή βράδυ θα είχαν μπει οι όροι για όσα προσπαθώ να πω απόψε, δυο νύχτες μετά.
Είναι ένα ποτάμι που τώρα δημιουργήθηκε, μια υγρή δύναμη στην πρώτη ροή της. Όταν είσαι σε συναυλία αυτού του ανθρώπου είσαι εκεί ψυχή, μυαλό και σώμα. Είσαι εκεί και δε θες να χάσεις τίποτα, δε θες να σου ξεφύγει ούτε ένα τσικ πραγματικότητας. Θες να προσέξεις τον τρόπο που θα πει αυτή τη φορά τα τραγούδια του, να ρουφήξεις τις ιστορίες που θα αφηγηθεί, να σφίξεις δόντια και γροθιές στις πολιτικές τοποθετήσεις του. Θες να γελάσεις στις μιμήσεις του, να σωπάσεις στα κενά του, να τραγουδήσεις στα μαζί του.
Και αυτό του το φετινό χειμερινό τουρ, με τις καρφίτσες στις πόλεις και τις μικρές σκηνές της Ελλάδας, τα έχει όλα. Έχει Παλαιστίνη, έχει ελληνική πολιτική σκηνή, έχει Ελένη Τοπαλούδη. Έχει όσα καίνε και άλλοι δεν τα πιάνουν, όσα ηλεκτρίζουν κι άλλοι τα αποφεύγουν, όσα χαράζουν κι άλλοι τα χλευάζουν. Γιατί πώς να το κάνουμε; Στην εποχή της επιβαλλόμενης ομοιομορφίας ξεχωρίζουν όσοι δεν είναι ίδιοι.
Άφησα για το τέλος το κεφάλαιο «Τέμπη». Και σε αυτό το κεφάλαιο, στο κομμάτι του πολιτισμού, ο Φοίβος έχει γράψει την πιο δυνατή σελίδα. Όταν ξεκινάει στην κιθάρα τις πρώτες νότες του τραγουδιού που έχει αφιερώσει στους γονείς των παιδιών που χάθηκαν, στην αίθουσα δεν ακούγονται ούτε οι ανάσες όσων παρευρίσκονται. Όταν αναρωτιέται πού είσαι τώρα φως μου; δεν υπάρχουν μάτια που να μην κοιτάν ψηλά. Όταν η συμύδα κι ο κέδρος μιλάνε για το κέρδος, όταν η λεβάντα κι η μυρσίνη μιλάνε για δικαιοσύνη δεν υπάρχουν οσφρητικοί κάλυκες που να μην μυρίζουν όσα η φύση έχει ορίσει ως μάρτυρες κατηγορίας. Όταν η μάνα κι ο πατέρας δίνουν υπόσχεση ότι αν δε βρουν το τέρμα δε θα σταματήσουν, δε θα ησυχάσουν, δε θα ξαποστάσουν δεν υπάρχει κανείς να μην υποσχεθεί στο εαυτό του εκείνη τη στιγμή ότι αυτούς τους ανθρώπους δε θα τους αφήσει ως τη δικαίωση ποτέ μόνους. Κι όταν κλείνει με εκείνον τον στίχο αρχαίου δράματος «θα σε πάρω εγώ παιδάκι μου όταν φτάσω», όταν οι γονείς κάνουν την κλήση που δεν έγινε στις 28 Φλεβάρη του 2023, τότε δεν υπάρχει ψυχή που να μην αφήνει το σώμα της, άνθρωπος που να μη λυγίζει, να μην τσακίζει, να μην κλαίει.
Η συναυλία τελείωσε και μας άφησε ανθρώπους κομμάτια κι ανθρώπους πιο ολοκληρωμένους από ότι δύο ώρες πριν. Κι είναι αυτή η μαγεία του Φοίβου: να σε σπάει και να έχει εκείνο το συγκολλητικό υλικό που σε κάνει πιο γερό και πιο όμορφο από ό,τι ήσουν πριν.
Φωτογραφίες: Κεντρική: Βενετία Ποσταντζόγλου/ Εσωτερικές: Παναγιώτης Βανδώρος
Διαβάστε επίσης:
«Τα μυαλά φτιάχτηκαν για να φυσούν» – Τομ Ρόμπινς ραντεβού στον πλανήτη σου
«Τα ημερολόγια των τρελών» της Decy Bell – Εκδόσεις Οσελότος, 2025
Ακούστε το τραγούδι: «Θηρίο σαν την ξενιτιά» – Δημήτρης Μητσοτάκης (ft. ΧAONIA & Ιόμη)
