60.000 νέοι για να ακούσουν κάτι αθλίους στίχους ενός υποτιθέμενου καλλιτέχνη

ΛΕΞ

«Αυτό το λάιβ είναι αφιερωμένο σε όλους εκείνους που ασχολήθηκαν με αυτή τη μουσική σε αυτή τη χώρα, και ας μην μας συμπαθούν κάποιοι»

Όλη νύχτα σκέφτομαι πως να ξεκινήσω αυτή την αφήγηση. Όλη νύχτα προσπαθώ να βάλω τη σκέψη μου σε σειρά. Όλη νύχτα σκέφτομαι τι να γράψω για τον ΛΕΞ.

Ο Αλέξης Λαναράς

Ο ΛΕΞ

Η Νέα Σμύρνη.

Η κυρία Χαρά.

Οι φίλοι του.

Οι 60.000.

Το ΟΑΚΑ.

Εχθές, ένας ράπερ από την Θεσσαλονίκη, άθελα του, μας χάρισε μια νύχτα ιστορική. Για πολλούς λόγους. Με έναν μόνο τρόπο. 

Ο ΛΕΞ δεν είναι συνομήλικός μου. Όταν εγώ ήμουν στο γυμνάσιο, εκείνος είχε ήδη αφήσει πίσω του τη δεκαετία των 20 και έγραφε κομμάτια για μια ζωή που εγώ ακόμα δεν είχα ζήσει. Ήταν η γενιά που μπήκε στα δύσκολα νωρίς. Ανεργία, αφραγκία, μπάτσοι, Χρυσή Αυγή, μεροκάματα του τρόμου, εξώσεις, πλειστηριασμοί. Και όχι δεν ήταν μια ιδέα, αλλά η καθημερινότητα. Όχι μόνο για εκείνον. Αλλά για τόσους, ώστε να φτάσει να γίνει σήμερα εκφραστής μιας γενιάς καταπιεσμένης, εξαθλιωμένης και εξοργισμένης.

Και παρότι εγώ μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον έχοντας μια ψευδαίσθηση σταθερότητας, οι στίχοι του δεν με ξένισαν ποτέ. Ίσως γιατί όλοι μεγαλώνουμε τελικά με παρόμοιες σιωπές.  Την αίσθηση ότι δεν μας βλέπουν, ότι δεν μας ακούν, ότι δεν μας εκπροσωπούν. Ο ΛΕΞ το έκανε με λόγια απλά, ωμά. Δεν έντυσε την πραγματικότητα με περιτύλιγμα. Τη μετέφερε όπως την είδε. Κι αυτό, για κάποιο λόγο, μας ένωνε.

Πρώτη φορά σε live του ΛΕΞ – Νέα Σμύρνη, 2022

Το live στη Νέα Σμύρνη ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα ότι αυτός ο τύπος νικάει χωρίς να ‘χει το πρόμο. Κυριολεκτικά. Χιλιάδες. Πάνω από 20.000 άτομα μέσα στο γήπεδο. Χωρίς διαφήμιση, χωρίς τηλεόραση, χωρίς «σπρώξιμο» από κανέναν.

Ήταν μια συναυλία που δεν αφορούσε απλώς τον ΛΕΞ. Ήταν μια υπενθύμιση ότι ο κόσμος ακούει, καταλαβαίνει, συνδέεται. Ακόμα και όταν όλο το υπόλοιπο τοπίο λέει το αντίθετο. Είδα νέα παιδιά, είδα 30άρηδες που ήρθαν μόνοι τους, είδα τύπους που φαίνονταν να ‘χουν μόλις τελειώσει βάρδια.

Αυτό που έμεινε δεν ήταν το show. Δεν ήταν τα visuals ή το performance. Ήταν η αίσθηση ότι, για πρώτη φορά, η ελληνική μουσική σκηνή άφηνε χώρο για κάτι που δεν χρωστάει σε κανέναν, ούτε σε δισκογραφικές, ούτε σε ΜΜΕ, ούτε στο lifestyle. Δεν ήταν έκπληξη το πλήθος που μαζεύτηκε σε εκείνη τη συναυλία. Είχε να παίξει τρία χρόνια στην Αθήνα και την προηγούμενη φορά έκοψε 10 χιλιάδες εισιτήρια στο θέατρο Πέτρας. 

Μέσα σε ένα βράδυ, όλοι μιλούσαν για τον ΛΕΞ. Ακόμη και ο Άρης Πορτοσάλτε, ο οποίος δεν μπορούσε να χωνέψει ότι η νεολαία του ‘χει την πλάτη γυρισμένη. Ότι η νεολαία έχει κοινά βιώματα, τραύματα, πληγές, καθημερινότητα. Και αυτή η καθημερινότητα δεν έχει καμία σχέση με όσα το κράτος σκότωσε με αδιαφορία.

Τα χρόνια που ακολούθησαν 

Δεν είναι συνηθισμένο αυτό που έγινε. Από τα βίντεο στο YouTube, στα μεγάλα venues. Από τα αυτιά των πιο «μέσα» στη φάση, στις playlists μικρών και μεγάλων. Από underground, σε κάτι που δεν ήθελε πια να κρυφτεί,  χωρίς όμως να γίνει εμπορικό.

Τον συγκρίνουνε μ’ αυτόν και τον άλλον. Το ‘κανε να φαίνεται εύκολο μάλλον.

Όλη αυτή η άνοδος συνέβη χωρίς να αλλάξει ταυτότητα. Ο ΛΕΞ δεν μπήκε σε talk shows, δεν κυκλοφόρησε «ραδιοφωνικά» κομμάτια, δεν έγινε προϊόν. Έμεινε όπως ήταν. Σκληρός, ρεαλιστικός, συγκεκριμένος. Κι όλα αυτά για να μπορεί και ν’ ανασάνει, στη σκιά ενός πλατάνου μες στα τσιμεντένια κτίρια.

Αυτό ακριβώς τον έκανε καθολικό. Δεν σε έπιανε απ’ το χέρι για να σε συγκινήσει. Σου έδειχνε κάτι και σε άφηνε να το ανακαλύψεις μόνος σου.

ΟΑΚΑ – Ιούνιος, 2025

Στο ΟΑΚΑ ήμουν απλώς μία από τους 60.000. Κάθισα σε μία απ’ τις άκρες του σταδίου. Και από εκεί, παρακολουθούσα όχι έναν ράπερ σε μεγάλη σκηνή, αλλά μια τεράστια συνάντηση κόσμου που έχει μάθει να μη φωνάζει για να ακούγεται, αλλά να παλεύει για να ακουστεί.

Η ατμόσφαιρα ήταν εντυπωσιακή. Όχι μόνο επειδή υπήρχε κόσμος παντού, ούτε επειδή ο ουρανός δεν έπαψε να είναι κόκκινος από τα καπνογόνα όλο το βράδυ, αλλά επειδή υπήρχε αφοσίωση. Απόλυτη. Απλώς μια ανάγκη να βρεθούμε, να ακούσουμε, να συνδεθούμε.

Όταν μπήκαν κομμάτια όπως η «Χειρότερη Γενιά», τα «Κοράκια» ή ο «Φράχτης», το κοινό δεν ξέσπασε απλώς. Έβγαλε μια ενέργεια που έμοιαζε να έχει μαζευτεί μέσα του εδώ και χρόνια. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε ίσως, είχαμε μεγαλώσει μ’ αυτά τα κομμάτια να περιγράφουν τον κόσμο γύρω μας. Στην αβεβαιότητα της δουλειάς, στην πίεση της καθημερινότητας, στην ανάγκη να μείνεις ψύχραιμος.

Κάτι που μέχρι πριν λίγα χρόνια έμοιαζε αδιανόητο (ένας Έλληνας ράπερ να γεμίσει έναν τέτοιο χώρο) έγινε πραγματικότητα μπροστά στα μάτια μας. Η βραδιά δεν ήταν μόνο ένας θρίαμβος για τον ΛΕΞ, αλλά και μια ιστορική στιγμή για ολόκληρη τη σκηνή της ελληνικής ραπ.

«Αυτό το λάιβ είναι αφιερωμένο σε όλους εκείνους που ασχολήθηκαν με αυτή τη μουσική σε αυτή τη χώρα, και ας μην μας συμπαθούν κάποιοι» μας είπε ο Θεσσαλονικιός ράπερ πολύ αργότερα. 

«Κανένας ασφαλής μέσα στις πολυκατοικίες», φώναξε για να συμπληρώσει «Γι’ αυτό είμαστε εδώ τόσος κόσμος».

Κατεβαίνοντας από τον ηλεκτρικό, η πόλη δεν έμοιαζε με εκείνη που ξέρεις τις καθημερινές. Είχε μια περίεργη ησυχία και μια ζεστασιά, σαν να ήξερε ότι εκείνη τη βραδιά θα μαζευτούμε όχι απλώς για να ακούσουμε μουσική, αλλά για να θυμηθούμε ποιοι είμαστε. Καμία βιασύνη, κανένα σπρώξιμο. Παρέες από μακριά, φωνές χαμηλές, μάτια γεμάτα προσμονή. Από τη νέα γενιά ως ανθρώπους που κουβαλούν ήδη δεκαετίες στην πλάτη, μα που οι στίχοι τούς κρατούν ακόμα όρθιους.

Η αίσθηση πως όλοι ήρθαμε για τον ίδιο λόγο, έμοιαζε σαν παλιοί σύντροφοι που επιτέλους συναντιούνται.

Η σκηνή στήθηκε μπροστά στον Τοίχο των Εθνών. Ένα τυπικό αρχιτεκτονικό φόντο για τους πολλούς. Για εμάς, όμως, μια σιωπηλή υπόμνηση. Εκεί που κάποτε μαζεύονταν οι πολίτες της πόλης για να ανταλλάξουν ιδέες, τώρα μαζεύτηκαν χιλιάδες για να νιώσουν τον παλμό ενός ανθρώπου που μίλησε γι’ αυτούς, όταν δεν τους άκουγε κανείς.

Σαν άλλη Αγορά, το ΟΑΚΑ μεταμορφώθηκε. Όχι σε σκηνή, αλλά σε πεδίο συνάντησης. Μια συλλογική ανάσα, μια γιορτή για όσους βρήκαν καταφύγιο σε ρίμες γραμμένες στα φώτα των δρόμων και στις σκιές των πολυκατοικιών.

Ο ΛΕΞ εμφανίστηκε σχεδόν αθόρυβα. Κι όμως, η παρουσία του έσκασε σαν έκρηξη. Πριν καν μιλήσει, τα φώτα άναψαν, τα καπνογόνα ζωγράφισαν τον ουρανό και ο κόσμος, εμείς, ένωσε τις φωνές του σε ένα όνομα που είχε γίνει συνώνυμο μιας γενιάς. Κάποιοι σήκωσαν τα χέρια, άλλοι τα βλέμματα. Όλοι, όμως, ήμασταν εκεί. Ολόκληροι.

Το σκηνικό απλό. Ένα εγκαταλειμμένο πρατήριο, ένα πάρκινγκ, κάποιοι τοίχοι, κεραίες, νέοι που πηγαινοέρχονταν σαν να βγήκαν απευθείας από τα πεζοδρόμια της πόλης. Ήταν σαν να έφερε μαζί του όλη τη Θεσσαλονίκη. Όχι την καρτποσταλική, αλλά τη βαθιά, τη νυχτερινή, εκείνη που μαθαίνει να επιβιώνει χωρίς εγχειρίδια.

Δεν μίλησε για την επιτυχία. Μίλησε για το πώς είναι να μη σε βλέπει κανείς, να μην περιμένει τίποτα από σένα κανείς, και παρ’ όλα αυτά να στέκεσαι όρθιος. Κάθε κομμάτι ήταν ένας καθρέφτης, άλλοτε θολός και άλλοτε σκληρός, και μέσα του φαινόταν το πρόσωπο αυτής της χώρας που μεγαλώνει δύσκολα.

Και τότε, μέσα από μια στιγμή σχεδόν υπερβατική, ανέβηκαν στη σκηνή παιδιά. Με φωνές που έφεραν πίσω τις δικές μας ξεχασμένες παιδικές φωνές. Και στην «Αλήτικη Αγάπη», για λίγο, όλοι ήμασταν ξανά στις αλάνες. Χωρίς χρόνο, χωρίς φόβο.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, η βραδιά μας χάρισε και κάτι σχεδόν ονειρικό. Η Χάρις Αλεξίου, η κυρία Χαρά, «του έκανε τη χάρη» και ανέβηκε στη σκηνή σαν σκιά φωτεινή, φορώντας ένα κατακόκκινο φόρεμα, με μια λευκή λεπτομέρεια στο κέντρο του και ένα μακρύ κολιέ σε πράσινο και σκούρο χρώμα. Κανείς θα πει πως η συναυλία ήταν μια απολιτίκ συνάθροιση. Όμως όλα είναι πολιτικά. Και ο ΛΕΞ κυρίως. Λευτεριά στην Παλαιστίνη. 

Το κοινό χειροκρότησε τόσο δυνατά. Τραγούδησαν μαζί το «Φύγε» και για λίγα λεπτά οι εποχές ενώθηκαν. Η σιωπή της γενιάς μας και η φωνή της δικής της έγιναν ένα. 

Ύστερα ήρθε η «Μωβ βροχή». Και η βροχή ήρθε στ’ αλήθεια. Μα δεν έβρεχε σαν καταστροφή. Έπεφτε πάνω μας σαν λύτρωση, σαν συγγνώμη, σαν υπόσχεση. Κι ο ΛΕΞ εκεί, βρεγμένος, να τραγουδά σαν να άφηνε πίσω του ένα βάρος, σαν να βάδιζε προς κάτι καινούριο. Και κάπως έτσι ο ΛΕΞ μας αποχαιρέτησε. «Αθήνα, ευχαριστώ». Ταπεινά, σιωπηλά, με σεβασμό.

το κλικ τoυ Νίκου Τζούφλα

Μετά το live

Δεν ξέρω αν η συναυλία του ΛΕΞ στο ΟΑΚΑ θα γραφτεί σαν ιστορική στιγμή. Μπορεί. Αλλά ακόμα κι αν δεν γραφτεί, εμείς που ήμασταν εκεί θα τη θυμόμαστε. Όχι σαν «γεγονός», αλλά σαν σύνοψη.

Γιατί στην πραγματικότητα δεν πήγαμε για το show. Πήγαμε για το αίσθημα. Για την κοινότητα. Για τη σπάνια στιγμή που μια φωνή ενώνει ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών και εμπειριών χωρίς να τους κολακεύει.

Ο ΛΕΞ δεν μας χάιδεψε. Δεν έκανε εκπτώσεις. Μας είπε, εδώ και χρόνια, πράγματα που ήταν δύσκολο να ακουστούν. Κι εμείς, μεγαλώνοντας, αναγνωρίσαμε την αξία τους. Όχι επειδή έγινε διάσημος, αλλά επειδή παρέμεινε σταθερός.

Κλείνοντας

Δεν χρειάζεται υπερβολή για να περιγράψει κανείς αυτή την πορεία. Δεν ήταν παραμύθι. Ήταν μια διαδρομή χτισμένη κομμάτι κομμάτι, με υπομονή, αξιοπρέπεια και σταθερότητα.

Όσοι τον παρακολουθούμε από παλιά, το καταλάβαμε γρήγορα. Δεν ακολουθείς τον ΛΕΞ γιατί είναι «της μόδας». Τον ακολουθείς γιατί, κάπως, ό,τι λέει σε κάνει να νιώθεις λιγότερο μόνος σε μια πραγματικότητα που δεν χαρίζεται.

Το ΟΑΚΑ ήταν μια κορυφή. Και για μας μια υπενθύμιση ότι κάτι βαθύτερο έχει ήδη ριζώσει στη μουσική κουλτούρα της χώρας. Και αυτό, καλώς ή κακώς, δεν ξεριζώνεται εύκολα.

Cover Photo: Instagram – @dynastyathens / @zissis_live

Διαβάστε

Τελευταία άρθρα:

  • Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών: Η βία που δεν υποχωρεί
    Θέματα

    Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών: Η βία που δεν υποχωρεί

    Η επικαιρότητα στην Ελλάδα επιβεβαιώνει καθημερινά πως το ζήτημα δεν αποτελεί αποσπασματικό φαινόμενο αλλά μια παγιωμένη κοινωνική πληγή
    Διαβάστε περισσότερα
  • Τι ζητάει το τραύμα;
    Απόψεις

    Τι ζητάει το τραύμα;

    Κάποια κείμενα περιμένουν υπομονετικά στη γωνία τους την κατάλληλη ώρα να γνωρίσουν τον κόσμο. Σήμερα, σε ένα σχολείο της Καλαμαριάς, οι τρεις αυτές λέξεις με κοίταξαν, όπως με κοιτάζουν τόσες και τόσες ομολογίες της συλλογικής μνήμης που γεμίζουν το τσιμέντο της Θεσσαλονίκης μου.
    Διαβάστε περισσότερα
  • Εκδικητικός εγκλεισμός vs σωφρονισμός: άσος απ’ τα αποδυτήρια
    Απόψεις

    Εκδικητικός εγκλεισμός vs σωφρονισμός: άσος απ’ τα αποδυτήρια

    «Ο πολιτισμός μιας χώρας μπορεί να κριθεί μπαίνοντας στις φυλακές της», έγραφε ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι στις Αναμνήσεις απ’ το σπίτι των πεθαμένων. Μπήκα, είδα, έκρινα. Για τρία χρόνια η δουλειά μου με έφερε σε πολλά ιδρύματα κράτησης ανά τη χώρα.
    Διαβάστε περισσότερα
  • Στα όπλα, αλλά για ποιον;
    Απόψεις

    Στα όπλα, αλλά για ποιον;

    Ο πραγματικός πλούτος είναι κρυμμένος μέσα σε επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε σκοτώστρες, φονικά όπλα που θα σφυρίζουν όσο οι ηγέτες και τα πραγματικά ισχυρά αφεντικά θα αράζουν σε πυρηνικά καταφύγια. Κι όταν ο σκοτωμός καταλαγιάσει, θα βγουν από τα λαγούμια τους, θα μοιράσουν τα κέρδη, θα χαράξουν καινούριες νοητές γραμμές πάνω στο κουρασμένο σώμα του πλανήτη μας και θα αλληλοχαϊδεψουν τα αυτιά τους με διθυραμβικούς λόγους περί ηρωικών ειρηνευτικών προσπαθειών και συμφωνιών
    Διαβάστε περισσότερα
  • Μήπως η γάτα σας είναι κατάσκοπος των Ρώσων;
    Θέματα

    Μήπως η γάτα σας είναι κατάσκοπος των Ρώσων;

    Ένα γλωσσολογικό ζήτημα ενέκυψε ξαφνικά στην πόλη Λβιβ της Ουκρανίας: Μια διαφήμιση στην οποία οι γάτες νιαούριζαν στα ρωσικά. Μήπως η γάτα σας είναι κατάσκοπος;
    Διαβάστε περισσότερα
  • Τοκ Ζώου ή αναζητώντας την υπαρξιακή ανυπαρξία: Το πρώτο βιβλίο του Γιώργου Μπίλιου από τις Εκδόσεις Γραφή
    Culture

    Τοκ Ζώου ή αναζητώντας την υπαρξιακή ανυπαρξία: Το πρώτο βιβλίο του Γιώργου Μπίλιου από τις Εκδόσεις Γραφή

    Με αιχμηρούς διαλόγους, σαρκασμό και συμβολισμούς, το έργο μιλά για την αδικία, την απώλεια, την ανάγκη για ελευθερία και σεβασμό σε κάθε μορφή ζωής, μετατρέποντας το μπαρ σε καθρέφτη των αδυναμιών και των παραλογισμών του ανθρώπινου κόσμου.
    Διαβάστε περισσότερα